Ак кардагы кара көмүр
Ак кардагы кара көмүр.
Бир жолу токсондон ашкан кичүү энем жер карап бирдемеге кайгыргансып отуруптур. Мен чекмелей баштаганда ал мындай деди:
- Мен бүгүн таң атпай ыйладым.
- Эмнеге?
- Жөндөн-жөн эле... Алжып калсам керек...
- Балким капа кылышкандыр? Же ооруган жериңди жашырып жатасыңбы?
- Мен боорум ооруп ыйладым.
- Кимге?
- Тармал чач, жылаңайлак кызга. Ал болгону сегиз жашта.
- Кимдин кызы?
- ... Үйдө от жакканга ширеңке жок болчу, анан кыштын аяздуу таңында энеси кызынын колуна калак карматты да, кошунаныкына от алып келгени жиберди. Ал үйдөн жалаң кат көйнөкчөн, жылаңайлак чуркап чыкты. Мына эми кайра чуркап келаткан, бирок ал так эшиктин алдынан тайгаланып кетти да, жыгылып калды. Болгон чоктун баары, күйүүчү кара көз жаштар ак карды тешип кеткенсип, калактан жерге чачылып кетти. Анан кыз, отурган бойдон, күйүттөн өксүп ыйлап жиберди. Жылаңач согончоктору музга жабышып калды. Ал кыз мен элем. Бүгүн таң заардан ойгонуп кетип, ошо кичине кызга боорум ооругандан ыйлап жибердим. Токтоно албай ыйладым. Эгер мүмкүн болсо, эң жылуу кийимдеримди, эң таттуу тамак-ашымды берет элем. Эгер мүмкүн болсо атаганат... Жок, мүмкүн эмес. Өкүрсөң, бакырсаң да мүмкүн эмес... Ошондуктан,эч нерсе кыла албагандан, айлам кетип ыйладым....
Мына кандай иштер болот. Биздин бактылуу да, бактысыз да бала чагыбыз бизден узак-узак жылдар бою калбайт. Чынына келгенде, ошо бойдон көөнүбүздө көөнөрбөй жашай берип, эстен чыкпайт.
...
А тиги чачылып көмүрдөн, ак кар карарып калбайт....
1972-1976. Ак кардагы кара көмүр. Башкыр жазуучусу Мустай Карим
Окшош макала
Ностальгия
Ал өткөн-кеткенди ойлоп кыйлага олтурду. Анан ордунан туруп, колдорун артына алып, илкий басып үйүн көздөй жөнөдү. Бул убакта уул-келини кызматтарына кетип калышат. Уулу ички иштер тармагында, келини чет өлкөлүктөргө тиешелүү уюмда иштейт. Командировкаларга көп барат. Иши ошондой экен. Ал эмне болгон уюм – Касым анчейин түшүнө бербейт. Бирок баамында кирешени келини табат. Маянаны доллар менен алат имиш. Ошондонбу, тартынбай так кесе сүйлөп, өз оюн таңуулап, кээде күйөөсүнө үстөмдүк кылып жиберет. Анткени менен үй-жайын тыкан кармап, тамаш-ашын даамдуу жасайт. Бош убактысында жалаң үй тиричилиги менен алек болот. Бирок мүнөзүндө жылуулук жок. Качан болсун сустайып турат. Ушунча болуп күйөөсү менен жаркылдап сүйлөшүп жатканын деле көргөн эмес карыя. Уулу деле кырктан өтүп, чачына ак кире баштады. Бирок алар балалуу болушкан жок. Уулу атасы менен чечилип сүйлөшпөгөн бир мүнөз жигит. Өзүда жалгыз бала болсо анан туяксыз болуп калабы деп Касымдын арманы ушунда. Келин эстүү болгондо керт башына эле карабай күйөөсүнүн балалуу болушун да ойлошу керек эле деп толгонот карыя. Азыркылар өзүмчүл эмеспи. Илгери согончогу канабаган ургаачы эринин багын байлабай өзү эле жол бошотчу. Керек болсо төрөй турган аялды эрине өзү таап берчү да. Эчен ирет ушул сөздүкозгоюн деп бирок баласына батына албады.
"Уча" кантип тирилди
Генералдарды бир жылы офицерлер мейман кылып калышыптыр Бишкекте. Жылкы союшуп катуу тосушуптур. Жылкынын этин бышырганы бир жаш майорго тапшырышыптыр. Бардыгы мас, тантана катуу болуптур. Ошол убакта Баткен окуясынан кийин эле убак экен. Офицерлердин досу бир подполковник аты Учкун, экен, аны кыскартып «Уча» деп чакырышчу. «Уча» Баткенге командировкада болгон убакка туш болуптур бул окуя. Жанагы жылкынын этине жоопкерчиликтүү майор кашайып, ичимдиктен акырын ичип атып оттун жанында уйкуга тартылып кетиптир. Бир убакта бир генерал «этти тарткыла, кеч болуп кетти, биринчи «учаны» алып келгиле» деп буйуруптур.
Сунушталган товар
Манас , "Семетей", "Сейтек" үчилтиги ( Саякбай Каралаевдин варианты боюнча, 4 китеп)
Манас, "Семетей", "Сейтек" үчилтиги ( Саякбай Каралаевдин варианты боюнча 4 китептен турган, академи..
10 500Сом
Кыргыз жана Кыргызстан тарыхы боюнча тандалма эмгектер
Кыргыз жана Кыргызстан тарыхы боюнча тандалма эмгектер. Абрамзон Саул Түзгөн Өмүркул Караев..
1 500Сом
Теги: Мустай Карим, аңгеме, бала-чаАк кардагы кара көмүр Бир жолу токсондон ашкан кичүү энем жер карап бирдемеге кайгыргансып отуруптур. Мен чекмелей баштаганда ал мындай деди: - Мен бүгүн таң атпай ыйладым. - Эмнеге? - Жөндөн-жөн эле... Алжып калсам керек... - Балким капа кылышкандыр? Же ооруган жериңди жашырып жатасыңбы? - Мен боорум ооруп ыйладым. - Кимге? - Тармал чач, жылаңайлак кызга. Ал болгону сегиз жашта. - Кимдин кызы? - ... Үйдө от жакканга ширеңке жок болчу, анан кыштын аяздуу таңында энеси кызынын колуна калак карматты да, кошунаныкына от алып келгени жиберди. Ал үйдөн жалаң кат көйнөкчөн, жылаңайлак чуркап чыкты. Мына эми кайра чуркап келаткан, бирок ал так эшиктин алдынан тайгаланып кетти да, жыгылып калды. Болгон чоктун баары, күйүүчү кара көз жаштар ак карды тешип кеткенсип, калактан жерге чачылып кетти. Анан кыз, отурган бойдон, күйүттөн өксүп ыйлап жиберди. Жылаңач согончоктору музга жабышып калды. Ал кыз мен элем. Бүгүн таң заардан ойгонуп кетип, ошо кичине кызга боорум ооругандан ыйлап жибердим. Токтоно албай ыйладым. Эгер мүмкүн болсо, эң жылуу кийимдеримди, эң таттуу тамак-ашымды берет элем. Эгер мүмкүн болсо атаганат... Жок, мүмкүн эмес. Өкүрсөң, бакырсаң да мүмкүн эмес... Ошондуктан, эч нерсе кыла албагандан, айлам кетип ыйладым.... Мына кандай иштер болот. Биздин бактылуу да, бактысыз да бала чагыбыз бизден узак-узак жылдар бою калбайт. Чынына келгенде, ошо бойдон көөнүбүздө көөнөрбөй жашай берип, эстен чыкпайт. ... А тиги чачылып көмүрдөн, ак кар карарып калбайт.... 1972-1976. Ак кардагы кара көмүр. Башкыр жазуучусу Мустай Каримк